Hamilelik Öncesi 10 İhtar

Hamilelik süreci yalnızca anne karnındaki bebeğin gelişimini değil, tıpkı vakitte annenin fizikî ve duygusal sıhhatini da etkileyen çok taraflı bir devir.

Bu seyahate hazırlanmak, hem anne hem bebek sağlığı için değerli farklar ortaya koyabilir; hamilelik sürecini, doğum ve annelik tecrübesini de daha sağlıklı ve güçlü kılıyor. Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gizem Akça, “Gebelik öncesi devir, önleyici sıhhat hizmetlerinin altın fırsatıdır.

Bu süreçte atılacak kolay lakin tesirli adımlar sayesinde bayan sıhhati desteklenir;  düşük, erken doğum, gebelik şekeri, hipertansiyon üzere risklerin önüne geçilebilir. Gebeliğe fizikî, duygusal ve toplumsal olarak hazırlanmak sırf komplikasyonları azaltmak değil, birebir vakitte bayanların kendi vücutlarını daha âlâ tanımaları ve inanç duymaları açısından da değerlidir” diyor.

Gebelik Muayenesi için doktorunuzla görüşün

Anne olmaya karar verdiğinizde yapmanız gereken birinci şeylerden biri, bayan hastalıkları ve doğum uzmanı doktorunuza başvurmak olmalı.  Hazırlık muayenesinde yapılan görüşmede öncelikle jinekolojik yahut öteki sistemleri ilgilendiren, hamilelikte anne yahut bebek için risk oluşturabilecek durumların denetim edildiğini belirten Dr. Gizem Akça, sözlerine şöyle devam ediyor: “Yapılan jinekolojik muayenede tüm genital organlar, rahim ve yumurtalıklar kıymetlendirilir. Rahim ağzı kanseri tarama testi (Pap-smear ve/veya HPV testi) yapılır. Genital sistemde miyom ve kist üzere bir sorun olup olmadığı, yumurtalıkların sıhhati, üreme kapasitesi, genital sistemde hormonal istikrarın bulguları denetim edilir.”

Dr. Gizem Akça, hekim tarafından gerekli görülürse yapılacak kan ve idrar tetkikleriyle temel kan bedelleri, tiroit işlevleri, bulaşıcı hastalıklar ve enfeksiyon bedellerine bakıldığını belirterek, “Anne adayında gebelikte sorun oluşturabilecek hastalıklar erken tespit edildiğinde, vereceğimiz tedaviler ile bu hastalıkların gebeliği olumsuz etkilemesinin önüne geçebilmekteyiz.” diyor.

Duygusal ve toplumsal olarak hazırlanın 

Hamilelik devrinde yalnızca bedensel değil, duygusal ve toplumsal manada da büyük bir değişim yaşanıyor. Bu sürece hazır olmanız, yeni periyoda adapte olma ve gerilimle başa çıkma marifetinizi artırıyor, doğum sonrası depresyon riskini azaltıyor. Hasebiyle partneriniz ile irtibatınızı, toplumsal dayanak ağlarınızı, annelik rolüne dair beklentilerinizi ve korkularınızı gözden geçirmeniz ehemmiyet taşıyor.

Gerekirse ruhsal danışmanlık almak, hamilelik sürecinin çok daha sağlıklı geçmesini sağlayabiliyor. Bu sürecin kendi tabiatını tanımak ve anlamak hamileliğin ve doğumun sıhhatle gerçekleşmesine katkıda bulunabiliyor. Bu yüzden hamilelik ve doğum fizyolojisini öğrenmeniz, okumanız ve eğitimlere katılmanız yarar sağlayabiliyor.   Bunların yanı sıra meditasyon, nizamlı antrenman ve uyku tertibi de gerilim idaresine dayanak olabiliyor.

Sağlıklı beslenin, etkin bir hayat sürün

Dengeli beslenme ve nizamlı antrenman, hem doğurganlığı destekliyor hem de hamilelik sürecinde gelişebilecek komplikasyonların riskini azaltıyor.  Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gizem Akça, “Sağlıklı yağlar, kompleks karbonhidrat ve protein içeren Akdeniz tipi beslenmek çok kıymetli. Ayrıyeten, haftada 150 dakika, örneğin tempolu yürüyüş, yüzme ve yoga üzere orta yoğunlukta idman yapmak hamileliği olumsuz etkilediği kanıtlanmış gebelik diyabetini önlemede tesirlidir. Sağlıklı bir hayat usulü tıpkı vakitte bağışıklık sistemini güçlendirmekte ve ruhsal dengeyi desteklemektedir” diye  konuşuyor.

Vücut kitle indeksi bedeline değer verin

 Hamilelik öncesinde uygun yağ-kas oranı aralığında olmanız da son derece değerli. Çünkü, çok kilolu yahut çok düşük kilolu olmak hamilelikte komplikasyon riskini artırıyor. O denli ki fazla kilolu anne adaylarında gebelik diyabeti ve gebelik zehirlenmesi riski daha yüksek oluyor. Düşük kilolu olmak da bebekte gelişim geriliği ve erken doğum riski üzere problemlere neden olabiliyor. Anne ve bebeğin sıhhati için hamilelik öncesinde beden kitle indeksinin (VKİ) 18.5-24.9 aralığında olması öneriliyor.

Diş denetimlerinizi yaptırın

Hamilelik sürecinde hormonal değişiklikler diş ve diş eti meselelerini artırabiliyor. Hamilelikte geçirilen diş enfeksiyonları düşük ve erken doğum riskini yükseltebiliyor. Ayrıyeten tedavide kullanılabilecek kimi ilaçlar ve ileri operasyonel teşebbüsler hamilelik sürecinde kısıtlandığı için tedavi güçleşebiliyor.  Bu nedenle, hamilelik öncesinde diş bakımınızı yaptırmanız ve dişlerde çürük, diş eti hastalıkları üzere problemler varsa tedavi olmanız epey kıymetli.

Sigaradan uzak durun

Sigara doğurganlığı azaltmasının yanı sıra erken doğum, dış gebelik ve düşük doğum yüklü bebek riskini artırıyor. Araştırmalar, sigaranın plasental sıkıntılara neden olabileceğini ve bebekte gelişme geriliği oluşturabileceğini gösteriyor. Hamilelik hazırlığında sigarayı olabildiğince erken periyotta bırakmak, hamileliğin birinci periyodunda hormonal değişimlerin yanında bir de mahrumluk ile çaba etmek daha güç olacağı için de mana taşıyor.

Kronik hastalıklarınız varsa uzmanına başvurun

Kronik hastalıklar hamilelik sürecinde anne ve bebeğin sıhhatini tehdit edebiliyor. Örneğin, denetimsiz diyabet, doğumsal anomali riskini yüzde 5-10 oranında artırabiliyor.  Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gizem Akça, “Sağlıklı bir hamilelik için tiroit hastalıkları, psikiyatrik hastalıklar, diyabet, hipertansiyon, epilepsi ve romatolojik hastalıklar üzere kronik hastalıklar varsa, kesinlikle ilgili uzman doktorla görüşülmeli ve tedavi düzenlemeleri yapılmalıdır” diye konuşuyor.

Aşı durumunuzu gözden geçirin

Kızamıkçık, hepatit B ve suçiçeği üzere enfeksiyonlar hamilelik periyodunda risk oluşturabiliyor. Dr. Gizem Akça, “Gebelik öncesinde anne adayının bağışıklık durumu denetim edilmeli, muhtaçlık halinde aşılar tamamlanmalıdır” diyor.  Canlı virüs aşılarından sonra hamileliğin bir ay ertelenmesi gerektiğini vurgulayan Dr. Gizem Akça,  hamilelik öncesinde başlanan HPV (Human Papilloma Virüsü) dozları  eksik kaldıysa emzirme devrinde tamamlanabileceğini belirtiyor.

Vitamin ve mineral yeterliliğine ehemmiyet verin

Demir, B12 ve D vitamini üzere bedeller eksik ise hamilelik öncesinde destekler ile takviye almanız gerekiyor. Çünkü, bu vitaminlerin eksik olması  doğum komplikasyonları riskini artırırken, anne adayında anemi, kemik erimesi, hormonal sorunlar yaratabiliyor, diyabete yatkınlık oluşturabiliyor. Bebekte ise gelişim problemlerine neden olabiliyor. Lakin eksiklik varsa uzmanınıza müracaattan vitamin ve mineral kullanmayın.

Folik asit takviyesine başlayın

Vücudumuzda DNA sentezi ve hücre bölünmesinde rol oynayan folik asit, hamileliğin erken haftalarında, bebeğin beyin ile omurilik gelişiminde kritik bir rol üstleniyor. Bu nedenle, folik asit eksikliğinin bebekte nöral tüp defekti (spina bifida ve anensefali) üzere kıymetli problemlere yol açabileceği yapılan araştırmalar ile ortaya konmuş. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Gizem Akça, ancak folik asidin besinlerle çoklukla kâfi ölçüde alınamadığı için destek edilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Hamilelikten 1-3 ay evvel, günlük 400 mikrogram folik asit kullanım (BSHA – Bilim ve Sıhhat Haber Ajansı)

Kaynak: Bilim ve Sağlık Haber Ajansı
Editör: İstanbul Yerel Haberler (IY)