Giriş
Üniversite sınavına sayılı günler kala, öğrenciler ve aileleri büyük bir heyecan ve endişe içindedir. Bu süreç hem gençler hem de ebeveynler için oldukça stresli olabilir. Psikolog Başak Mutlu, sınava hazırlık döneminde yaşanan bu duyguları hafifletmek ve daha başarılı olmak için yapılması gerekenleri detaylı şekilde paylaştı.
Stres ve Endişenin Yaygınlığı
Çoğu genç, sınava yaklaşırken yoğun stres ve kaygı hisseder. Bu durumda, gençlerin sadece kendileri değil, ebeveynleri de endişe ve kaygı yaşar. Ebeveynler, “Çocuğum sınava yeterince hazır mı?” veya “Sınavda heyecan yapar mı?” gibi sorularla meşgul olur. Bu düşünceler bazen fark edilmeden çocukların omuzlarına yük olabiliyor. Motivasyon cümleleri bile bazen baskı oluşturabilir. Bu nedenle, bu dönemde ebeveynlerin ve gençlerin sakin kalması ve duygularına alan tanıması çok önemlidir.
İletişim ve Destek Yaklaşımları
Başak Mutlu, sınavla ilgili düşünceleri ve hisleri paylaşmak kadar sınav dışı konulara da zaman ayırmanın çok faydalı olduğunu söylüyor. Çünkü sürekli sınava odaklanmak, sınavı hayatın tek amacı haline getirebilir. Aile içinde yapılan sohbetlerde hobiler, ilgi alanları veya mizah gibi farklı konulara da yer vermek, sınavın yaşamın sadece bir parçası olduğunu gösterir. Ayrıca, çocuğun başını okşamak, birlikte yürüyüş yapmak veya küçük dokunuşlar gibi samimi davranışlar, kelimelerden daha güçlü bir güven sağlar.
Başarı ve Endişe Arasındaki Denge
Gençler, sınav kaygısı yaşadığında, bu durum onların tembel veya disiplinsiz oldukları anlamına gelmez. Çoğu zaman, bu endişelerin altında potansiyelini gösterememe korkusu, ailesini hayal kırıklığına uğratma endişesi veya mükemmeliyetçilik yatıyor. Bu nedenle, gençlerin çabalarını takdir etmek ve başarılarından çok, gösterdikleri çabaya odaklanmak gerekir. Ayrıca, fiziksel sağlığın da psikolojik iyilik hali üzerinde büyük etkisi vardır. Evde sağlıklı ve sevilen yiyecekler hazırlamak, uyku ve dinlenme saatlerine dikkat etmek, gençlerin kendilerini daha güvende hissetmesine yardımcı olur. Rutinlerde büyük değişiklikler yapmak yerine, küçük tutarlı alışkanlıklar sürdürmek, gençlere güven ve kontrol duygusu kazandırır.
Sınavın Bir Tekrarı Olduğu ve Uzun Vadeli Etkileri
Üniversite sınavı, önemli ve belirleyici olsa da, aslında tekrarlanabilir bir deneyimdir. Ancak, sınav sürecinde ebeveynin gösterdiği tutum, kurduğu iletişim ve sunduğu anlayış, çocuğun uzun vadeli duygusal gelişimini etkiler. Eğer çocuğunuzda aşırı kaygı, uyku problemi, sinirlilik, iştah değişiklikleri veya içe kapanma gibi belirtiler gözlemlerseniz, bu dönemde bir ruh sağlığı uzmanından destek almak çok değerlidir. Bu destek, sınav başarısı kadar, gençlerin kendilerini daha iyi tanımalarına ve sağlıklı bir şekilde gelişmelerine de katkı sağlar.