Giriş ve Olayın Gelişimi
Diyarbakır ilinde, merkez Kayapınar ilçesine bağlı Fırat Mahallesi 566. Sokak’ta bulunan 13 katlı bir apartmanda 5 Haziran tarihinde büyük bir yangın meydana geldi. Bu yangın, özellikle üst katlarda yaşayan aileler ile çevre sakinleri arasında büyük korku ve paniğe neden oldu. Yangının başlamasıyla birlikte olay yerine itfaiye ekipleri sevk edildi ve yangına müdahale edildi. Ancak, yangın sırasında ve sonrasında yaşananlar, binanın yapısal ve güvenlik eksikliklerini gündeme getirdi. Bu kapsamda, hem olay yerinde yapılan incelemeler hem de uzmanlar tarafından hazırlanan detaylı raporlar kamuoyuna açıklandı.
Yangına İlişkin Bilirkişi ve İtfaiye Raporlarının İçeriği
Bilirkişi Raporu ve Detayları
Olay sonrasında, uzmanlardan oluşan bilirkişi heyeti tarafından kapsamlı bir inceleme gerçekleştirildi. Bu heyet, yapı denetim sorumlusu, müteahhit, yapı denetim elemanları ve çeşitli mühendislik alanlarından uzmanlardan oluşmaktaydı. Toplamda 5 kişilik bilirkişi ekibi, binanın çeşitli bölümlerini detaylıca inceledi ve 28 sayfalık bir rapor hazırladı. Raporda, binanın inşasında ve kullanımında pek çok kusur ve mevzuata aykırılık tespit edildi.
Raporun Öne Çıkan Bulguları
- Yangın güvenliği açısından bina içerisinde uygun yangın dedektörleri ve alarm sistemleri bulunmamaktadır.
- Binanın yapısal projeye uygun şekilde inşa edilmediği ve mevzuata aykırı uygulamaların yapıldığı tespit edilmiştir.
- Yangın sırasında kullanılan su tesisatında ciddi eksiklikler ve uygunsuzluklar mevcuttur. Örneğin, içme suyu ve yangın suyu için aynı depo kullanılmıştır, bu da acil durumlarda suyun erişilebilirliğini azaltmaktadır.
- Yangın algılama ve uyarı sistemleri bulunmamaktadır. Bu nedenle, yangın erken tespit edilmemiş ve yayılma hızını artırmıştır.
- Elektrik tesisatında, kısa devre ve yüksek sıcaklık oluşumuna neden olabilecek kusurlar dikkati çekmiştir. Özellikle, elektrik kablolarının düzgün korunmadığı ve uygun malzemeler kullanılmadığı tespit edilmiştir.
- Yangın çıkışlarını ve kaçış yollarını engelleyen veya kısıtlayan yapısal ve düzenleyici eksiklikler mevcuttur. Özellikle, yangın merdivenleri ve kaçış yolları mevzuata uygun şekilde tasarlanmamış ve korunmamıştır.
- Yangın merdivenleri, bodrum katına ulaşmamaktadır ve yangın anında tahliye için yetersizdir. Ayrıca, yangın merdiveni kapakları duman ve ısı geçirmez değildir.
Sonuç ve Değerlendirmeler
Bilirkişi raporunda, yangının çıkış nedenleri ve yayılma şekli detaylıca analiz edilmiştir. Elektrik tesisatında meydana gelen kısa devre ve kablolar arasındaki uygun olmayan düzenlemeler yangına sebep olmuş olabilir. Ayrıca, yapıdaki mevzuata aykırı imalatlar ve eksiklikler, yangının hızla yayılmasına ve kontrol altına alınmasında güçlük yaşanmasına neden olmuştur. Bu sebeple, binanın güvenlik açısından ciddi anlamda yetersiz olduğu ve acil önlemler alınması gerektiği vurgulanmıştır.
İtfaiye ve Olay Raporlarının Detayları
Olay Raporu ve Müdahale Süreci
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan olay raporuna göre, yangın ihbarı saat 18.11’de yapılmış ve itfaiye ekipleri saat 18.12’de olay yerine ulaşmıştır. Müdahale çalışmaları ise saat 18.17’de başlamış ve toplamda 11 araç ve 44 personel ile yangına müdahale edilmiştir. Yaklaşık 50 ton su kullanılmış ve yangının yaklaşık olarak 30 dakika içinde kontrol altına alınması sağlanmıştır. Yangın sırasında, hem alev hem de yoğun duman oluşmuş ve binanın her katında ciddi hasar meydana gelmiştir.
Yangının Gelişimi ve Nedenleri
Raporda, yangının özellikle elektrik şaftında çıkan yangın sonucu başladığı ve bunun da elektrik tesisatındaki arızalardan kaynaklandığı belirtilmiştir. Elektrik kablolarının yangına dayanıklı olmayan malzemelerle ve mevzuata uygun olmayan şekilde yerleştirildiği, bu nedenle kısa devre ve aşırı ısınma sonucu yangının tetiklendiği düşünülmektedir. Ayrıca, binanın yapısal eksiklikleri ve yangına karşı alınması gereken önlemlerin yetersizliği, yangının hızla yayılarak çatıya kadar ulaşmasına neden olmuştur.
Yangın Sonrası ve Zarar Tespiti
Yangın sonucu, zemin katından çatıya kadar bütün bina ciddi zarar görmüş, elektrik ve havalandırma sistemleri tamamen kullanılamaz hale gelmiştir. Ayrıca, asansörlerin yangın sırasında devre dışı kalması ve kaçış yollarının yetersizliği, tahliye ve kurtarma çalışmalarını güçleştirmiştir. Binanın güvenli hale getirilebilmesi için kapsamlı bir yeniden inşa ve düzenleme süreci gerekmektedir.
Ön Rapor ve Güvenlik Eksiklikleri
İtfaiyenin Ön Raporu ve Bulguları
İtfaiyenin hazırladığı ön raporda, binanın yangına karşı uygun şekilde tasarlanmadığı ve mevzuata aykırı yapıldığı tespit edilmiştir. Özellikle, yangın kompartımanı, yangın kapakları ve kaçış yollarında ciddi eksiklikler bulunmuştur. Yangın merdivenleri ve kaçış yolları uygun standartlara göre inşa edilmemiş, duman ve ısı sızdıran malzemeler kullanılmıştır.
Güvenlik Altyapısındaki Eksiklikler
- Yangın algılama ve uyarı sistemi bulunmamaktadır; bu nedenle yangın erken tespit edilmemiştir.
- Elektrik tesisatında, yangına dayanıklı olmayan malzeme ve düzenlemeler mevcuttur.
- Yangın merdivenleri ve kaçış yolları mevzuata uygun değildir ve uygun korunma önlemleri alınmamıştır.
- Binada acil durum aydınlatması, yönlendirme ve uyarı sistemleri yoktur.
- Yangın durumunda kullanılacak yangın söndürme ekipmanları ve düzenekleri yetersiz ve standartlara uygun değildir.
Mevzuat ve Güvenlik Standartlarına Uygunsuzluklar
Yapılan incelemeler ve raporlar, binanın resmi projelerine ve Türkiye Yangından Korunması Yönetmeliği gibi mevzuat hükümlerine uygun yapılmadığını ortaya koymuştur. Özellikle, yangın güvenliği açısından zorunlu olan birkaç temel unsurun eksikliği veya uygunsuzluğu şu şekildedir:
| Eksiklikler | Açıklama |
|---|---|
| Yangın kompartımanı | Yapının çeşitli bölümlerinin en az 60 dakika yangına dayanıklı malzemelerle ayrılması gerekirken, bu uygulama bulunmamaktadır. |
| Yangın kapakları | Yangına dayanıklı olmayan PVC malzemeden yapılmış olup, duman ve ısı geçirgenliği yüksek kapaklar kullanılmıştır. |
| Kaçış yolları ve merdivenler | Yetersiz sayıda kaçış merdiveni, uygun olmayan kapaklar ve sızdıran yangın kapıları mevcuttur. |
| Elektrik tesisatı | Kablolar mevzuata uygun olmayan malzemelerle ve düzenlemeden geçirilmiş, topraklama ve koruma önlemleri yetersizdir. |
| İkaz ve uyarı sistemleri | Erken yangın tespiti ve uyarı sistemi bulunmamaktadır, bu da yangının büyümesine zemin hazırlamıştır. |
Yasal Süreç ve Sonuçlar
Yangın sonrası, soruşturma kapsamına alınan şüpheliler arasında yapı denetim sorumlusu, müteahhit ve denetim elemanı bulunmaktadır. Bu kişiler, “taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olmak” suçundan tutuklanmış ve mahkemeye sevk edilmiştir. Ayrıca, olayla ilgili olarak 2 kişi hakkında gözaltı ve 1 kişi hakkında yakalama kararı çıkarılmıştır. Yangının çıkış nedenleri ve sorumluların tespiti için devam eden soruşturma, önümüzdeki günlerde yeni gelişmeler ve adli kararlar içerebilir. Bu olay, yapı güvenliği ve mevzuat uyumu konusunda ciddi bir uyarı niteliği taşımakta olup, ilgili kurumların ve yapı sahiplerinin gereken önlemleri alması önem arz etmektedir.